شتات

طلاب علوم دینیه مقامات تدریسى و استادى را خیلى به طور طبیعى طى می‌کنند. تعیین استاد، انتخابى است نه انتصابى؛ یعنى فقط خود طلاب هستند که در ضمن آزمایش‌ها و اختبارها استاد بهتر را انتخاب می‌کنند. لهذا یک نوع آزادى و دموکراسى در حوزه‌هاى علوم دینى وجود دارد که در جاهاى دیگر نیست. از این نظر در میان آن‌ها قانون انتخاب اصلح حکم‌فرماست. در مؤسسات فرهنگى جدید تعیین استاد براى کلاس‌ها از طریق انتصاب از طرف مقامات بالاست و به همین دلیل بسیار اتفاق می‌افتد که استاد مربوط، متناسب با کلاس تدریس خود نیست، لایق درسى بالاتر یا پایین‌تر است، شاگردهاى آن‌ها ممکن است نه راضى باشند و نه احترام قائل باشند، فقط به خاطر ترس از نمره ندادن و مردود شدن – در عین عدم رضایت- از آن استاد تمکین و اطاعت کنند. این گونه بی‌نظمی‌ها و بی‌حسابی‌ها در تحصیلات کلاسیک به طور فراوان وجود دارد، اما در تحصیلات علوم دینى ما اثرى از این گونه بی‌نظمی‌ها و بی‌حسابی‌ها وجود ندارد.

شهید مطهری، مشکل اساسی در سازمان روحانیت